Recensie: Twee Wegen

Per Petterson is in Noorwegen een veelgelezen auteur. In zijn werk staat verlies en eenzaamheid centraal, dat is niet zo raar als je weet dat Petterson zijn ouders en een broer verloor tijdens de brand op de Scandinavian Star Ferry in 1990. Internationaal is hij vooral bekend van zijn veelgeprezen roman Paarden Stelen uit 2003, in dat boek lopen drie verhaallijnen door elkaar. In Twee Wegen kruisen de wegen van twee personages, Tommy en Jim,  zich door een onverwachte ontmoeting nadat ze elkaar 35 jaar niet gezien hebben. Deze ontmoeting zorgt dat voor beiden het verleden weer boven komt drijven.

Tommy en Jim hebben een hechte vriendschap in hun jeugd. Tommy’s moeder heeft Tommy en zijn drie zussen plotseling verlaten en laat hen alleen achter met hun gewelddadige vader. Als Tommy het op een avond zat is en hij zijn vader terugslaat, verlaat zijn vader het gezin. Jeugdzorg plaatst de kinderen uiteindelijk in verschillende pleeggezinnen, waardoor Tommy bij een buurman terechtkomt. Jim heeft geen vader en woont bij zijn lieve, strenggelovige moeder. Jim is een buitenbeentje op school. Hij is een briljante leerling, maar kan niet goed omgaan met zijn gevoelens en komt zichzelf steeds tegen.

Beide jongens vinden hun gezinssituatie en jeugd normaal en vinden steun bij elkaar. Ruim achttien jaar lang zijn ze onafscheidelijk. Dan scheiden zich hun wegen en komen ze elkaar 35 jaar later weer tegen. Bij deze ontmoeting lijkt het alsof de rollen zijn omgedraaid. Terwijl Jim nu eenzaam, ziek en arbeidsongeschikt is, rijdt Tommy, die zijn school nooit heeft afgemaakt, in een gloednieuwe Mercedes en heeft hij een hoge post in de financiële sector.

De levenslopen van Tommy en Jim worden verteld vanuit zowel hun eigen perspectief, in hoofdstukken die bestaan uit flashbacks en gebeurtenissen in de dagen na hun ontmoeting. Daarnaast komen ook andere personages aan het woord zoals Tommy’s zus en moeder.  Petterson maakt ook gebruik van een neutrale verteller. Deze manier van vertellen zorgt ervoor dat je je aandacht erbij moet houden, maar werkt niet verwarrend. Als lezer weet je hierdoor ook meer dan de personages zelf, wat voor extra spanning in het verhaal zorgt. 

Waarom de twee vrienden elkaar uit het oog verloren zijn en hoe hun levens zich verder hebben voltrokken komen we gaandeweg te weten. Het boek maakt ook krachtig duidelijk dat niet alles is zoals het op eerste gezicht lijkt, Tommy rijdt dan wel in een dure auto en lijkt zijn leven beter op orde te hebben dan Jim, maar de ontmoeting met Jim maakt veel in hem los, waardoor zijn masker breekt en zijn eenzaamheid zichtbaar wordt. Wat er is gebeurd tussen deze jongens en hoe het verder gaat, moet u vooral zelf lezen in dit mooie boek.

Naschrift: Per Petterson (1952) is schrijver, vertaler en literatuurcriticus. Twee wegen is zijn negende boek. Twee wegen, Per Petterson, vertaald door Marin Mars, De Geus, Amsterdam, 2014.

Leave a comment